Halihazır Harita

Halihazır harita; bir bölgedeki mevcut topografik, yapısal ve altyapısal durumun ölçülerek belirli bir ölçek dâhilinde çizime aktarılmasıyla elde edilen teknik haritalardır. Üzerinde yollar, binalar, sınırlar, doğal unsurlar (dere, tepe, orman vb.) ve mevcut kullanım durumları detaylı bir şekilde yer alır. Genellikle 1/1.000 ve 1/5.000 ölçeklerinde hazırlanırlar.

Halihazır haritalar, imar planlarının altlığı niteliğinde olduğundan özellikle şehir planlama, mühendislik projeleri ve kamusal yatırımlar için kritik bir veridir. Sayısal formatta hazırlanan bu haritalar, CAD veya GIS ortamlarında da kullanılabilir.

Halihazır Harita Neden Yapılır? – Nasıl Yapılır?

Halihazır haritalar;

• İmar planlarının hazırlanması,
• Altyapı projelerinin (kanalizasyon, yol, elektrik vs.) planlanması,
• Kentsel dönüşüm, kamulaştırma gibi çalışmalarda referans alınması,
• Mimari ve mühendislik projelerinde mevcut durumun belirlenmesi gibi pek çok amaçla üretilir.

gibi pek çok amaçla üretilir.

Peki halihazır haritalar nasıl yapılır?

• Arazi Ölçümü: Klasik yöntemler (total station, GPS/GNSS, nivo) ile birlikte gelişmiş teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilir. GNSS ile yatay ve düşey kontrol noktaları oluşturulur, total station ile detaylar ölçülür. Yoğun alanlar için drone (insansız hava aracı) ile fotogrametrik modelleme, lidar tarayıcılarla yükseklik ve yüzey verisi üretimi yapılır. Elde edilen veriler CAD veya GIS ortamına aktarılır, sayısallaştırılır ve kalite kontrolleri yapılarak veri üretimi sağlanır.
• Ofis Çalışması: Toplanan veriler özel yazılımlar (örneğin Netcad, NetPro) ile sayısallaştırılır.
• Kontroller ve Onay: Hazırlanan haritalar ilgili kurumlar tarafından kontrol edilir ve onaylanır.

Halihazır Harita Nereden Alınır?

Halihazır haritalar, genellikle şu kurumlardan temin edilebilir:

• İlgili Belediye İmar Müdürlükleri,
• İl Özel İdareleri veya Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri,
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Bölgeye göre değişiklik gösterebilir),
• Yetkili Harita Mühendislik Firmaları.

Ayrıca bazı belediyeler sayısal halihazır haritalarını e-Devlet veya kendi Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) portalları üzerinden sunmaktadır.

Halihazır Harita Örneği

Bir halihazır harita örneğinde şu unsurlar yer almalıdır: Parsel sınırları ve numaraları, yol ve kaldırımlar, bina oturumları ve numaraları, kot bilgileri (eş yükselti eğrileri), doğal unsurlar (akarsu, ağaçlık alanlar), teknik altyapılar (menhol, rögar, elektrik kutusu).

Fotogrametrik Halihazır Harita Üretimi

Fotogrametri, hava fotoğraflarının işlenmesiyle yapılan harita üretim yöntemidir. Bu yöntemde İHA (insansız hava aracı), uçak veya uydu görüntüleri kullanılır.

Avantajları ise şöyle sıralanabilir:

• Geniş alanlar kısa sürede ölçülebilir,
• İnsan erişimi zor bölgeler kolayca modellenebilir,
• Sayısal yükseklik modelleri (DSM/DTM) üretilebilir.

Fotogrametrik halihazır üretimi sonrası elde edilen ortofotolar; Netcad GIS, Netsurf, NetPro ve Netcad 3D çözümleriyle entegre şekilde işlenerek planlama süreçlerine dahil edilebilir. Böylece kamu ve özel sektör projelerinde hassas, hızlı ve güvenilir veri kullanımı sağlanır.