TR
Topografya, yeryüzünün fiziksel şekillerini, yüzey özelliklerini ve doğal unsurlarını inceleyen bilim dalıdır. Bir bölgenin eğimi, yükseltisi, çukurlukları, platoları, dağları, vadileri ve akarsu ağları gibi unsurlar topografyanın temel konularını oluşturur. Coğrafi analizlerde, mühendislik projelerinde, şehir planlamasında ve doğal afet risk değerlendirmelerinde topografya önemli bir referans niteliği taşır.
Topografik veriler, araziyi hem iki boyutlu hem de üç boyutlu olarak anlamayı sağlar. Bu nedenle topoğrafya çalışmaları; harita üretimi, yüzey modelleri oluşturma ve arazi planlama süreçlerinin vazgeçilmez bileşenidir. Günümüzde bu analizler, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve gelişmiş dijital ölçüm teknolojileri sayesinde çok daha hızlı ve hassas şekilde yapılabilmektedir.
Topografya analizi, arazi yüzeyinin geometrik ve mekânsal özelliklerini incelemek amacıyla gerçekleştirilen teknik bir süreçtir. Analiz, farklı veri kaynakları ve yöntemlerle yapılabilir. Genellikle aşağıdaki adımlar izlenir:
Topografya analizi için gerekli veriler çeşitli yöntemlerle elde edilir:
Toplanan veriler kullanılarak:
gibi yüzey modelleri oluşturulur.
Topografya analizinde tipik olarak aşağıdaki işlemler yapılır:
Bu adımlar, hem mühendislik kararlarını hem de planlama süreçlerini doğrudan etkiler.
Netcad, topografya analizlerinde Türkiye’nin en yaygın kullanılan CBS ve mühendislik yazılımlarından biridir. Netcad’in sunduğu araçlar, kullanıcıların arazi verilerini hızlı, hassas ve mevzuata uygun şekilde işlemesini sağlar.
Netcad GIS ve Netsurf (Arazi Modelleme Modülü): Veri yönetimi, eş yükselti eğrisi oluşturma, kot verisi işleme ve topoğrafik haritaların üretilmesi ve gösterilmesi için kullanılır. Kullanıcıların yüzey modelleri oluşturmasını, hacim hesapları yapmasını, kot eğri analizlerini gerçekleştirmesini ve mühendislik projeleri için gerekli tüm arazi işleme araçlarını sunar.
Analist: Yükseklik, eğim, bakı, görünürlük analizleri ve çeşitli özelliklerde rölyef haritalarının hazırlanmasına katkı sunar.
3D+: Netsurf ile oluşturulan arazi modellerinin 3D ortamda görüntülenmesi sağlar. 3D modeller üzerinden sayısallaştırma, ölçme ve sorgulama, kesit alma, stereo görüntüleme, simülasyon, karelaj ekleme gibi fonksiyonlar ile modeller üzerinde veri üretimi ve görüntüleme seçenekleri sunar.
Dronet: Dronet verileri ile topografya üretimini destekleyen fotogrametrik iş akışları üzerinden hızlı ve ölçek uyumlu yüzey modelleri oluşturulmasını sağlar. Ayrıca Netcad altyapısıyla entegre çalışarak topoğrafik veri üretimini kolaylaştırır.
NETPROMine: Netsurf ile veya farklı kaynaklar ile üretilen arazi modelleri üzerinden açık ocak tasarımı yapmak için kullanılan üründür. NETPROMine Açık Ocak Tasarım modülü ocak, pasa/stok, atık barajı projelerinizi tasarlayabilir, tek adımda değişikliklerinizi güncelleyebilirsiniz. Ocak içi rampalarınızı ocak çizgileri ile birlikte otomatik olarak üretebilir, editleyebilir, tüm katı ve blok model oluşturma işlemleri ile hacim sonuçlarını ihtiyaca göre otomatik olarak raporlamak için pratik çözümler sunar.
NetHydro: Arazi modelleri üzerinden havzaların modellenmesi, yüzey akışlarının ve taşkın debilerinin hesaplanması, taşkın yayılma analizlerinin gerçekleştirilmesi, drenaj yapılarının belirlenmesi ve otomatik olarak boyutlandırılmasını sağlar.
Excanet: Arazi modelleri üzerinden kazı projelerinin otomatik olarak ortaya çıkarılması için pratik araçlar sunar. Bina, site, depo, baraj, regülatör, köprü ayakları, tünel portal giriş kazıları, hastane, arıtma tesisi gibi birbirlerinden farklı kompleks tasarımlar ve hakediş dışı kazılar gibi kazı planı gerektiren tüm projelerde kullanılır.
Bu çözümler, özellikle altyapı projeleri, şehir planlama, doğal kaynak yönetimi, imar süreçleri ve mühendislik tasarımlarında yoğun olarak kullanılmaktadır.
CBS tabanlı yüzey alanı analizi, arazi yüzeyinin gerçek alanını ölçmek amacıyla kullanılan önemli bir tekniktir. Örneğin, düz bir harita üzerinde yapılan alan ölçümü, eğimli yüzeylerde doğru sonuç vermez. Bu nedenle CBS ortamında, yükseklik verilerinden oluşturulan yüzey modelleri üzerinden hesaplama yapılır.
CBS ile yüzey alanı analizinin avantajları:
Netcad CBS çözümleri, yüzey alanı analizlerini hem 2B hem de 3B ortamda destekler.
Topografya özellikleri; yükselti, eğim ve rölyef gibi unsurlardır. Topografyanın temel özelliklerini sıralayacak olursak:
Bu özellikler, bir bölgedeki yaşamı, tarımsal üretimi, ulaşım planlamasını ve mühendislik uygulamalarını doğrudan etkiler.
Topografya haritaları, arazinin yüzey şeklini detaylı olarak gösteren haritalardır. Bu haritalar; eş yükselti eğrileri, kot noktaları, su kaynakları, yerleşimler ve arazi kullanım bilgileri ile birlikte hazırlanır.
Başlıca topografik harita türleri:
Tor topografyası, genellikle granit gibi sert kayaçların uzun süreli fiziksel ve kimyasal aşınımlar sonucu bloklar halinde ortaya çıkmasıyla oluşan bir jeomorfoloji tipidir. “Tor” adı verilen bu kayaç yapıları genellikle üst üste yığılmış taş blokları şeklinde görünür.
Tor topografyasının özellikleri:
